มวยโคราช

มวยโคราชถือเป็นมวยไทยในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เอกลักษณ์ของมวยโคราช คือ ใส่ขาสั้น ไม่ใส่เสื้อ สวมหัวเป็นมงคลขณะต่อสู้ หมัดถูกพันด้วยเชือกตั้งแต่หมัดถึงข้อศอก เพราะมวยโคราช เป็นมวยที่มีหมัดกว้างและหนัก เรียกว่า “หมัดควาย” จึงมีชื่อเล่นว่า “หมัดหนักโคราช” ที่พันเชือกป้องกันการเตะและต่อย ท่ามวยไทยที่โคราช พบว่ามีการออกกำลังกายแบบเป็นขั้นเป็นตอน และเมื่อคล่องแคล่วจะทำพิธีเลี้ยงอาหารครู แล้วย่างสามห่วง ฝึก 5 ท่า 5 กระบวนท่า 5 ท่ามวย 11 ท่าแม่ไม้ 5 ท่า 21 ท่าแม่ไม้ท่าครูโบราณ
วิธีการจัดมวยในงานศพโคราช มักจะจัดที่บริเวณวัด มวยทหารตีฆ้องรอบหมู่บ้านตะโกนบอกประชาชน และเมื่อเทียบกันแล้วให้นักมวยแข่งกันก่อน ถ้าฝีมือเท่ากันก็สู้ มวยโคราชไม่มีกฎตายตัว ถ้าพอใจก็สู้ รางวัลสำหรับการแข่งขันจะเป็นเหรียญเงิน แต่ถ้าเป็นเหล็กไนหน้าพระที่นั่ง รางวัลจะเป็นหัวเสือและสร้อยเงิน ในสมัยรัชกาลที่ 5-6 มวยไทยโคราชเป็นยุคที่มวยไร้เชือกเฟื่องฟูและเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ นักมวยฝีมือดี ได้แก่ นายแดง ไทยประเสริฐ หรือ “หมื่นฉัตรเชิงจักร์” ครูบัวนิลอาชา (วัดอิ่ม) ทับจำโก ยางหานทะเล ตู่ไท่ ประเสริฐ พูนศักดา เป็นต้น